1. Thuiswerken wordt normaler omdat de infrastructuur daarvoor nu aanwezig is, maar zal in persoon samen werken slechts voor een deel kunnen vervangen.

We hebben allemaal meegemaakt dat werken wél digitaal kan. Veel collega’s hebben aangegeven dat ze het minder reizen en meer thuis zijn ook wel prettig vonden. Thuiswerken is door deze periode zeker makkelijker geworden en ik denk dat het weldegelijk de standaard wordt dit vaker te doen. Daarin gaan ook wij het anders doen na Corona. Wij verwachten dat daar waar onze teams voor Corona 4 of 5 dagen per week bij onze clienten waren, het in veel gevallen best mogelijk is om na Corona 1 of 2 dagen vanaf kantoor of thuis kunnen werken. Het model zal per situatie verschillen. Dat gaat ook de lifestyle van onze mensen verbeteren. Een ander positief punt is dat we geleerd hebben hoe eenvoudig het is om onze expertise vanaf alle plekken in de wereld via Zoom bij de clienten echte impact te laten hebben. Dat gaan we natuurlijk vaker zo blijven doen, zodat mijn collega’s daarvoor minder vaak de hele wereld hoeven over te vliegen. Goed voor de clienten, voor de collega’s en voor het milieu!

2. Corona heeft ons als collectief wakker geschud over hoe belangrijk het is dat wij elkaar wel met enige regelmaat echt in de ogen moeten kijken​.

Persoonlijke interactie bleek toch erg belangrijk tijdens de coronacrisis. Als je met iemand in dezelfde kamer zit en diegene zegt dat het goed gaat, dan kan je iemand toch veel beter peilen; dat is moeilijker via een scherm, zeker als je elkaar nog nooit eerder hebt ontmoet / er geen gezamenlijke historie is. Verder warentoevallige ontmoetingen afwezig en miste je daardoor  belangrijke interactie-momenten, zowel met clienten als met collega’s. Ik verwacht daarom dat thuiswerken niet de norm wordt, maar het argument dat het niet zou kunnen is achterhaald; het wordt zeker onderdeel van de nieuwe manier van werken. Corona heeft ons ook tijd gegeven om te reflecteren en inzichten op te doen. Denk bijvoorbeeld aan het beter op elkaar letten.

Iets wat ik me later pas besefte, was de druk die op jonge mens en stond in deze tijd. Vooral bij jonge gezinnen waarvan beide ouders werken, die opeens de zorg van hun kinderen moesten opvangen toen de crèche dichtging. Voor hen was het extreem moeilijk om alle ballen in de lucht te houden en al helemaal om er meer bij te moeten nemen. Nog een voorbeeld is van een meisje dat net was afgestudeerd en nog in haar studentenhuis woonde. Zij had daar geen fatsoenlijke, rustige plek om te werken. Toen er vervolgens ruzie uitbrak in het studentenhuis, leidde dat tot een explosieve situatie die ik eerst niet begreep tot ik het verhaal erachter hoorde. Wij zeggen altijd “work hard, play hard”, maar dat laatste bleek tijdens Cornona toch erg moeilijk. Door Corona zijn wij wakker geschud om beter voor elkaar te zorgen en op een andere manier op elkaar te letten. Ik hoop dat wij dit kunnen behouden zodat wij bijvoorbeeld beter een burn-out kunnen voorkomen en überhaupt eerder zien als iemand niet goed in zijn vel zit. ​

3. Organiseer wekelijkse ‘pulse surveys’ om goed inzicht te behouden in hoe het met elke cel in je bedrijf gaat.​

Door de gehele firma stuurden wij pulse surveys uit. Hierdoor kregen wij goed inzicht in hoe het met elke cel in ons bedrijf ging. Leiders gebruikten deze informatie om interventies te doen, meer of anders dan ze in eerste instantie van plan waren te doen. Wij zagen per land verschillen in hoe mensen zich voelden. In landen waar meer mogelijk was – meer vrijheden , goede faciliteiten en zorg – ging het vaak beter; verder kun je  je voorstellen dat het in landen zoals India een totale ramp was. Door deze surveys uit te sturen en natuurlijk door met mensen te blijven praten, hebben wij –  waar mogelijk – onze mensen kunnen helpen. De vragen van deze survey waren super simpel. Mensen gaven aan de hand van een smiley aan in welke mate ze gelukkig waren. Daarna volgden nog wat vragen ter onderbouwing en een aantal vragen over thema’s van die week. Bijvoorbeeld wanneer er meer maatregelen bij kwamen, zag je dat mensen het zwaarder hadden. Dit was een effectieve manier om de vinger aan de pols te houden.​

4. Thema’s om mee aan de slag te gaan zijn: diversiteit & inclusiviteit, duurzaamheid, well-being en technologie​.

Ik zie vier thema’s waar bedrijven echt mee aan de slag moeten: diversiteit & inclusiviteit, duurzaamheid, well-being en technologie. Diversiteit & inclusiviteit in teams is extreem belangrijk. Bij McKinsey werken wij met zo divers mogelijke en internationaal samengestelde teams en hierin zie je dat mensen het meest van elkaar leren. Nederlanders zijn bijvoorbeeld helemaal niet hiërarchisch ingesteld en je ziet dat zij in zo’n team soms functioneren als voorbeelden voor anderen in hoe je wél alles bespreekbaar kunt maken. Het bespreekbaar maken van je “lifestyle”-voorkeuren, is belangrijk voor je samenwerking. Daarnaast is uiteraard duurzaamheid een onderwerp waar veel bedrijven het over hebben, maar waar tot voor kort nog veel te weinig echt aan gedaan wordt. Dit verandert nu razendsnel. Het onderwerp staat vol op de agenda en veel bedrijven ondernemen echt actie. Well-being is een thema dat ook door mensen als meer waardevol werd aanschouwd, maar gedurende de afgelopen periode zijn mensen eerder harder gaan werken dan niet. Dus ook dit is zeker iets dat extra aandacht nodig heeft. Technologie is een thema wat nog belangrijker zal gaan zijn dan ooit. Zoom is bijvoorbeeld ten opzichte van het begin van de pandemie al ontzettend verbeterd. In “face recognition”, stem herkenning en dat soort technologieën ligt nog potentie omtrent wat je ermee kan, dus het is goed om ook hier als bedrijf je ogen voor open te houden.  Daarnaast gaan nieuwe technologieen veel van de nu bestaande bedrijfsprocessen compleet op z’n kop zetten wat grote (positieve en negatieve) gevolgen zal hebben voor bedrijven en de mensen die er werken. Daar snel en effectief op inspelen zal een groot thema zijn.