200 miljard euro. Dat is bijna het bruto nationaal product van Griekenland. Ongeveer 5 miljoen keer het salaris van Jan Modaal. En vooruit, zo’n 2500 keer de transfersom van Frenkie de Jong. Kortom: het gaat ergens over.

Bullough stelt dat corruptie niet zal verdwijnen zolang corrupte leiders en criminelen hun ‘verdiende’ miljoenen in westerse landen kunnen onderbrengen in legale bedrijven en kunnen uitgeven aan onroerend goed. Dat heet witwassen.

Wie Moneyland leest kan zich alleen maar verbazen over het feit dat we zo lang onze schouders hebben opgehaald over het witwassen van geld. Het boek geeft een gezicht aan de wereld achter witwassen. Een wereld van mensenhandel, drugscriminaliteit en corruptie. De Amerikaanse autoriteiten bevroren vorig jaar nog vastgoed ter waarde van tientallen miljoenen dollars in Florida. Aangeschaft door mensen in de ‘inner circle’ van president Maduro, betaald uit olie-inkomsten van de staat Venezuela. Geld, bedoeld voor gezondheidszorg en onderwijs van de bevolking. Ondertussen ontvluchtten al ruim 3 miljoen Venezolanen het land.

Toch voelen de verhalen over witwassen voor veel mensen als ver weg. Ten onrechte. Burgemeester Wobine Buijs – Glaudemans van Oss laat in een interview zien dat Moneyland ook in Brabant bestaat. Even je schuur verhuren om iets op te slaan? Spullen verkopen die vaak bij de productie van drugs worden gebruikt? De meeste mensen stellen geen vragen.

Ik sprak een burgemeester nadat in een loods gevaarlijk lekkend afval was aangetroffen. De loods was verhuurd zonder gas, water en licht. Het is lastig te bedenken welke legale activiteiten je kunt ondernemen zonder nutsvoorzieningen. Toch stelde de verhuurder geen enkele vraag.

Het klinkt onschuldig maar door geen vragen te stellen, faciliteren gewone burgers een grootschalige criminele industrie, vindt burgemeester Buijs. Ondernemers in haar gemeente worden geïntimideerd om mee te werken aan witwassen. Zit je eenmaal in het criminele web dan kom je er niet meer uit. Haar advies: wees niet naïef. Witwassen gaat niet alleen over anonieme geldstromen die de wereld overschieten. Het is echt, dichtbij en het ontwricht de maatschappij.

Dat verhaal kan niet vaak genoeg verteld worden.

Deze column is oorspronkelijk verschenen in het Financieel Dagblad en is voor FD-abonnees ook te lezen via https://fd.nl/auteur/femke-de-vries.

Auteur: Femke de Vries, managing partner bij &samhoud, bijzonder hoogleraar toezicht aan de RUG en oud-bestuurslid van toezichthouder AFM. Reageer via expert@fd.nl.