Succesvolle leiders omringen zich met countervailing power. Vier lessen van Salem Samhoud over leiderschap
Mijn vraag aan jou als leider is: word je gedreven door purpose of door ambitie? In mijn carrière als adviseur zie ik dat zowel leiders als organisaties een natuurlijke voorkeur hebben voor één van de twee: purpose óf ambitie. Succesvolle leiders en organisaties zorgen voor een balans door zich te omringen met verschillende perspectieven (countervailing power), bijvoorbeeld met mensen die een andere natuurlijke voorkeur hebben. Leiders moeten omgaan met grote trends zoals globalisering, digitalisering en de behoefte aan zingeving en purpose, trends die op dit moment voor veranderingen in de wereld zorgen. Dit vraagt van CEO’s en leiders om hier goed op in te spelen en hun organisatie te leiden. Daarmee is leiderschap nog meer een strategisch thema geworden. Vanuit mijn ervaring bij klanten wereldwijd, wil ik jullie vier lessen meegeven over succesvol leiderschap:
1. BENUT EN ORGANISEER COUNTERVAILING POWER VOOR DE BALANS TUSSEN AMBITIE EN PURPOSE
Laat ik beginnen met het stellen van twee vragen: Waarom bestaat jouw organisatie? En waar wil je met jouw organisatie naartoe?
Dit zijn twee cruciale vragen waarin het hoger doel (de purpose) en het gewaagd doel (de ambitie) van een organisatie worden beantwoord. Vaak zie ik dat zowel leiders als organisaties worden gedreven door één van beide. De leider die gedreven wordt door purpose zal de stip op de horizon bepalen, hierop inspireren en het bestaansrecht van een organisatie uitdragen. De leider die wordt gedreven door ambitie zal ervoor zorgen dat de strategie van de organisatie wordt uitgevoerd en brengt deze in praktijk om zo de juiste resultaten te behalen. Beide zijn van cruciaal belang binnen organisaties. Mijn advies is om als leider de kracht van countervailing power te benutten om zo je organisatie te laten excelleren. Wie heeft jouw leider om zich heen om de countervailing power te geven? De balans voor purpose en ambitie is nodig in zowel de top als in teams van organisaties. Hoe doe je dit als leider? Reflectie is de key. Ken jezelf goed: je kwaliteiten, ontwikkelpunten en voorkeuren en speel hierop in met countervailing power. Zo worden verschillende perspectieven meegenomen waardoor de juiste beslissingen worden genomen, zowel door de leider als door de organisatie. Zelfs grote kapitaalhouders zien de kracht van countervailing power. Een recent voorbeeld hiervan is Blackrock, een grote investeerder die van nature ambitie gedreven is. Zij ziet de kracht van countervailing power en vraagt naar de purpose van de organisaties waar zij in investeert. (Wil je hier meer over lezen? Lees de brief van Blackrock aan de CEO’s.)
2. PURPOSE OF AMBITIE ZONDER ACTIE IS LIPSERVICE
Ondanks het benoemde onderscheid in voorkeur voor ambitie of purpose zijn er ook leiders die voor beide geen voorkeur hebben. Dit is voor een organisatie het gevaarlijkst. Zij hebben vaak een purpose bepaald en vervolgens opgehangen aan de muur op mooie posters, maar ze hebben dit niet eigen gemaakt en zetten het niet om tot acties voor de organisatie. Of ze hebben een strategie bepaald om hun ambitie waar te maken maar ze sturen er niet actief op. Voor beide geldt: zonder actie blijft het bij lipservice. Hoe pak je dit aan als organisatie?
2.1 Purpose
Aan een purpose alleen heb je niets, pas als je er actie aan koppelt, komt het tot leven. Purpose drijft ethisch gedrag, geeft richting aan cultuur en biedt een consistent kader voor besluitvorming. Een doorleefde purpose die in de organisatie wordt gevoeld, heeft een positieve impact op de organisatie als de bedrijfsresultaten. Het gaat zelfs verder dan de organisatie, het verbindt management, werknemers en de maatschappij.
Maak bold statements en bold moves op de purpose. Communiceer en publiceer over de purpose richting de buitenwereld. Wat is de stip op de horizon of drive achter jullie organisatie? Lanceer prikkelende activaties gerelateerd aan de purpose binnen de organisatie om werknemers te inspireren om de purpose uit te dragen: activaties met een helder resultaat. (Wil je hier meer over weten? Lees dit artikel over purpose in actie.) Durf op basis van je purpose dus ook bold beslissingen te nemen. Enerzijds in het opzetten van nieuwe initiatieven in lijn met de purpose en anderzijds in het stop zetten van initiatieven die niet in lijn zijn met de purpose. Stel voor jezelf ook vast dat purpose niet gekoppeld is aan specifieke generaties zoals millennials of generatie Z, maar dat het geldt voor elk persoon. Purpose is onderdeel van de menselijke lifecycle. (Wil je hier meer over weten? Lees dit artikel over of millennials echt purpose gedreven zijn.)
2.2 Ambitie
Een ambitie zonder actie leidt tot loze beloftes, wat schadelijk is voor het vertrouwen in en reputatie van je organisatie. Een gewaagd doel of goede plannen, zonder hier duidelijk actie op te nemen, progressie te meten en erop bij te sturen, is zinloos. Plannen blijven in de lade liggen en jaarlijks is er een nieuwe rituele dans bij het business-planningen proces.
Stel één duidelijk gewaagd doel, vertaal deze goed door in de organisatie, neem nodige besluiten, houdt vast aan de koers en inspireer anderen om hierin mee te gaan als leider. Zorg dat het gewaagde doel zo concreet mogelijk is met een beoogd tijdsframe. Ga met de organisatie en medewerkers in dialoog zodat zij het gewaagd doel goed begrijpen, de samenhang met de purpose zien en de energie en focus voelen om dit gewaagd doel met zijn allen te gaan bereiken. Het betrekken van je medewerkers hierin geeft betekenis en duidelijkheid en vanuit daar krijgen ze inzicht en eigenaarschap hoe ze hieraan bijdragen. (Wil je hier meer over weten? Lees dan het boek van Jim Collins, Built to Last.)
3. KOPPEL EENIEDERS PERSOONLIJKE VISIE AAN DE ORGANISATIEVISIE
De magie vindt plaats wanneer je jouw persoonlijke visie koppelt aan de organisatievisie. Dan ontstaat concrete focus en ga je vol voor het resultaat. Een persoonlijke visie bestaat uit weten waar je voor staat en waar je goed in bent, ambitie en purpose. Als je deze innerlijke drive van medewerkers en leiders koppelt aan de organisatievisie, dan maak je zoveel energie los! Vanuit verschillende klanttrajecten zie ik twee effecten ontstaan die uiteindelijk de organisatie versterken:
• Leiders verbinden zich opnieuw met de organisatie waardoor er veel passie en motivatie ontstaat om door te groeien binnen de organisatie; OF
• Leiders beseffen dat er te weinig connectie is met de organisatievisie en oriënteren zich buiten de organisatie op een nieuwe stap.
Beide zijn goede uitkomsten voor een organisatie aangezien bovenstaande bijdraagt aan de wendbaarheid van zowel de werknemer als de organisatie. De gecreëerde focus en passie bij werknemers, leiden vaak tot grootse resultaten voor de organisatie.
4. ZIE LEIDERSCHAP ALS EEN STRATEGISCH THEMA (CEO OF RVB-THEMA) EN MEER DAN EEN HR-ROL
Tot slot heb ik nog twee tips aan HR-professionals om leiderschap meer strategisch te ontwikkelen binnen organisaties. Mijn vraag aan jou is: Waarom lees je deze blog? Is het omdat je leiderschap een interessant thema vindt en er veel over leest of omdat je er juist niets vanaf weet? Leiders gaan vaak naar cursussen of trainingen waarin een onderwerp centraal staat waar ze al veel over weten. Terwijl leiders eigenlijk seminars of trainingen moeten volgen in thema’s waar ze nog op kunnen ontwikkelen. Daarnaast valt het me op dat bij grote organisaties externen de top 20 vanuit HR-afdeling coachen, terwijl deze groep dermate strategisch is dat je als eigen HR-professionals intern meer inzicht hebt en impact kan maken in de benodigde ontwikkeling voor hun top 20. Als HR-professional kun je nog meer waarde toevoegen door:
• Meer verbinding te creëren met de organisatie door je te verdiepen in de strategische uitdagingen van de CEO – Het zoeken van de verdieping op thema’s die de business raken en de CEO bezighouden, maar waar jij als HR professional misschien minder kennis over bezit. Mogelijke voorbeelden hiervan zijn trends in de buitenwereld, disrupters, strategie, (nieuwe) business modellen, IT, finance en KPI’s. Door deze strategische uitdagingen te begrijpen kun je hierop inspelen met de HR-strategie. Zo worden beide strategieën geïntegreerd in de organisatie en ontstaat er meer wederzijds begrip.
• Stelling te nemen vanuit een strategisch perspectief en durf te challengen – Denk niet alleen in processen maar bezie de leider vanuit het totale systeem van de organisatie en de gehele business. Vanuit het zien van de gehele business is het van belang om stelling in te nemen vanuit een strategisch perspectief en de top 20 te challengen op basis van jouw expertise. Wat is de impact van de keuze die de top 20 maakt op mensen en dus op de business? Ook hier is het van cruciaal belang dat HR zorgt voor countervailing power door de top 20 te challengen. Enerzijds op complementariteit van individuen in de teams en anderzijds op het challengen van elkaar als professional en de impact op de business. Leg de link tussen het gedrag dat je observeert, welke impact dit heeft op anderen en welke impact dit gaat hebben op businessresultaten. Door hier continu op te blijven spiegelen kun jij het perspectief van de CEO aanvullen.
Countervailing power is van belang zowel in ambitie/purpose gedreven leiders en organisaties als tussen professionals (HR/de business) die zich bezig houden met leiderschapsontwikkeling, want goede leiders omringen zich niet met ja-knikkers.